رابطهٔ عکس فشار و تمرکز

امشب یه اتفاق بامزه افتاد. پدر و مادرم داشتن تلویزیون تماشا می‌کردن و شش دنگ حواسشون به سریالی بود که داشت پخش می‌شد و کمی اونورتر من داشتم تلاش می‌کردم با یک گردو شکن، یک گردوی سفت و بدقلق رو بشکنم. هر چقدر زور میزدم، گردو بیشتر مقاومت می‌کرد. من که دیگه خسته شده بودم چشمام رو بستم و با تمام وجود گردو شکن رو فشار دادم. گردو با یک صدای ناگهانی قروووچ شکست و من درد خیلی شدیدی رو در ناحیه پایینی انگشت اشاره‌ام احساس کردم. فکر کنم خودتون متوجه شدید که چه اتفاقی افتاده بود!

بله. یه بخشی از پوست و گوشت دست خودم رو لای گردو شکن، پرس کرده بودم. دستم رو بالا آوردم و به نقطه ای که به اندازه یک نخود، گوشت و پوست در هم مچاله شده بود خیره شدم! تصویر به غایت دلخراش بود اما خونی در کار نبود. یه نگاه به اطراف انداختم، کسی متوجه نشد چه اتفاقی افتاده :)‌ گلویی صاف کردم و با صدای بلند اعلام کردم که: فکر کنم دستم رو داغون کردم. مادرم در حالی که هنوز نصف حواسش به سریال بود برگشت و یه نیم نگاهی به دست من که بالا و روبه‌روی صورتم نگهش داشته بودم انداخت و دوباره برگشت به سمت تلویزیون. چند لحظه بعد انگار که تازه متوجه شده باشه برگشت و با لحن متعجبانه‌ای پرسید:
- این الان اینجوری شد؟
- آره داشتم تلاش می‌کردم این گردو رو بشکنم!
- پس چرا هیچ صدایی ازت درنیومد؟!
دقیقا همینجا بود که من شروع کردم به خندیدن. (من گاهی در واکنش به دردهای شدید شروع میکنیم به خندیدن، به این نوع خنده میگن خنده عصبی و یک نوع مکانسیم دفاعی به حساب میاد.)

و در ادامه انگار بدنم تازه یادش افتاده باشه که یک مایع به نام خون داخلش جریان داره و شروع کرد به خون‌ریزی!

نمی‌دونم دقت کردید یا نه اما هر زمانی که فشار رو بالا ببریم یا به هر دلیلی فشار روی ما افزایش پیدا کنه، تمرکز ما به شکل چشم گیری کاهش پیدا می‌کنه. در واقع ما به مرحله‌ای می‌رسیم که فقط می‌خوایم اون کار رو انجام بدیم و در اکثر مواقع دیگه به این فکر نمی‌کنیم که بهترین حالت انجام اون کار چی می‌تونه باشه! بزارید چند تا مثال بزنم:

• جوونی رو فرض کنید که از محیط خونوادش خسته شده و داره اذیت می‌شه و فشار زیادی روشه، این جوون به این فکر می‌کنه که من باید ازدواج کنم و مستقل بشم! ازدواج کردن در این نقطه که فشار زیادی روی فرد قرار داره در واقع نقطه‌ایه که پایین‌ترین تمرکز رو در مورد این موضوع داره و (ممکنه!!) که اون فرد از چاله به یه سیاهچاله پرتاب بشه.
• فردی رو در نظر بگیرید که طبق معمول هر روزش دیر خوابیده و صبح هم خواب مونده و حالا باید خودش رو در کوتاه ترین زمان ممکن به محل کارش برسونه، چون روز قبل به مدیرش تعهد داده که دیگه دیر نمیکنه! حالا تنها راه چاره‌اش چیه؟ فشار دادن و فلت کردن پدال گاز! و خب حدس بزنید چه اتفاقاتی ممکنه بیوفته؟!
• فردی رو در نظر بگیرید که ترس شدیدی از تورم داره و استرس از دست رفتن ارزش سرمایه‌اش خواب شب رو از چشماش گرفته و در به در دنبال یه راه برای یه سرمایه گذاری سودآور می‌گرده تا با تبدیل آخرین سرمایه‌ باقی مونده‌اش، ارزش پولش رو حفظ کنه و تمام عقب افتادگی‌های اقتصادی زندگیش رو جبران کنه! 

همه این مثال‌ها (و مثال‌های دیگه‌ای که به ذهن شما هم ممکنه برسه) به احتمال زیاد یک نتیجه مشترک در پی خواهند داشت. یک فاجعه تمام عیار!!!

پس چقدر خوبه که اگر در موقعیت یا شرایطی بودیم که فشار زیادی رو به ما وارد می‌کرد، اول از همه تلاش کنیم که راهی برای مدیریت اون فشار و شرایط بحرانی پیدا کنیم و بعدش تصمیم‌های مهم بگیریم. چون تصمیم گرفتن تحت فشار، شرایط بدتر و فشار بیشتری برای ما به دنبال داره و در نتیجه بازهم تصمیم‌های بدتری از راه می‌رسن و یک زنجیره فشار و تصمیم بی‌پایان ایجاد میشه و ما رو به تباهی می‌کشه! پس مرحله اول رسیدن به آرامش و مرحله دوم گرفتن تصمیم و پیدا کردن راه‌حل!

سیلو، مرثیه‌ای برای واقعیت از دروغ تا حقیقت

(این یادداشت در مقام اسپویل کردن داستان نیست.)

سیلو تا به اینجای کار (S02E03) یک شاهکار تمام عیار است که تک تک سلول‌های مغز شما را به بازی می‌گیرد. نقطه قوت کار نوع روایت پیچیده، سینوسی و قطره‌چکانی آن است که ذهن شما را درگیر می‌کند و با پایان‌بندی‌های کلیف‌هنگر طورش، مخاطب را برای دیدن قسمت بعدی زجرکش می‌کند. تماشای سیلو تا به اینجا برای من دقیقا همان حس قدیمی و جذاب تماشای دو فصل ابتدایی سریال «لاست» را زنده کرد.

سیلو در مقام بیان تفاوت واقعیت (Fact) و حقیقت (Truth) قرار گرفته است. در سیلو ما شاهد مردمان یک دیستوپیا هستیم که نه تنها از بدو تولدشان بلکه حتی نسل‌های قبلی‌شان هم تمام درکشان از واقعیت، وابسته به یک صفحه‌ی نمایشگر است و تفسیر اینکه حقیقت و دروغ چیست یک امر کاملا شخصی قلمداد می‌شود. مخاطب هم به عنوان یک سوم شخص کاملا با این جریان همراه می‌شود و مختار است که با برداشت شخصی خودش این روایت را دنبال کند. و این دقیقا نقطه جذابیت این سریال است. شما هر بار با اطلاعاتی که دریافت می‌کنید در مقام تفسیر حقیقت برمیایید اما عجله نکنید زیرا سازندگان سریال در مسیر درک شما از واقعیت طعمه‌های بسیار زیادی قرار داده‌اند.

سیلو و دنیای داخل آن را می‌توان به وضع کنونی دنیای امروز تطبیق داد. دنیای امروز دقیقا دنیای سیلو است. برداشت هر فرد از واقعیت دقیقا پشت یک صفحه نمایشگر رقم می‌خورد و شما مختارید که آن را به عنوان یک واقعیت بپذیرید و یا آن را دروغ قلمداد کنید و این تفسیر می‌تواند سرنوشت شما را رقم بزند.

نقطه اوج سریال به زعم من در لحظات ابتدایی فصل دوم رقم می‌خورد. سازندگان سریال پتک واقعیت را برداشته و بر سر تفسیر شما از حقیقت می‌کوبند. فارغ از اینکه طرفدار حقیقت باشید و یا دروغ، این پتکِ گران، کوزه تصورات شما را کاملا درهم خواهد شکست.

برای ماهایی که سال‌هاست در خماری تماشای یک سریال خوب هستیم، سیلو یک فرصت مغتنم است که معلوم نیست چقدر دوام داشته باشد. تاریخ نشان‌داده که شروع خوب یک سریال به معنای خوب بودن تمام فصل‌های آن سریال نیست و سریال‌های انگشت شماری بودند که خوب شروع کردند و خوب هم به پایان رساندند. بیاید امیدوار باشیم، که جز امید و انتظار کاری ز دست ما برنمی‌آید. :)

پ.ن:
<sup>- من در ابتدا هیچ اطلاعات یا ذهنیتی از این سریال نداشتم و فقط به خاطر حضور بانو ربکا فرگوسن، استارت تماشای این سریال را زدم.
- اگر کار مهم‌تری برای انجام دادن دارید و قوای خودکنترلی‌تان ضعیف است، فعلا تماشای این سریال را شروع نکنید!
- اگر این سریال را تماشا کرده‌اید از اسپویل کردن داستان در کامنت‌ها خودداری کنید.</sup>

جزء به کل با قابلیت شارژ سریع

ازم پرسید: اگر خدایی که میگی اونقدر بزرگ و باعظمته، پس چه نیازی به نماز و روزه و عبادت تو داره؟
به فکر فرو رفتم؛ نگاهم به موبایلی که دستش بود افتاد.
بهش گفتم: تو اگه گوشیت رو بزنی به شارژ، جدای از این که خود گوشی شارژ میشه،‌ فایده‌ای هم برای شبکه برق داره؟! 
به فکر فرو رفت...

از یه اتاق‌تکونی ساده تا شخم‌زدن خاطرات قدیمی و خاک خورده

نمی‌دونم چرا حجم خاکی که وارد اتاق من میشه اینقدر زیاده، کیس کامپیوترم که خاک نگرفتنش برام خیلی مهمه رو هر شش ماه یکبار با کمک سشوار، خاک زدایی می‌کنم اما از تمیز کردن بقیه جاها مخصوصا نقاط کور عاجز موندم. خلاصه دو سه روز پیش دیگه نتونستم وضعیت موجود رو تحمل کنم و تصمیم گرفتم یه تغییر دکوراسیون اساسی به اتاقم بدم و در کنارش همه جا رو تمیزکاری کنم. از اون جایی که حجم کار خیلی بالا بود و منم هیچوقت بیش از حد توانم کاری رو انجام نمیدم، امروز سومین روزیه که هنوز در حال  تلاش برای به سرانجام رسوندن این تمیزکاری هستم. یکی از دلایل طولانی شدن پروسه، مرور هر چیزیه که از گوشه و کنار پیدا می‌کنم. به عنوان مثال تو این تمیزکاری، سه تا سررسید قدیمی پیدا کردم که داخلشون کلی نوشته‌های فراموش شده مدفون بود. با ذوق و شوق وقت گذاشتم و تمام یادداشت‌ها رو مرور کردم. 

با خوندن اولین سررسید یادم اومد، قبلا این عادت رو داشتم که هر اتفاق آنرمال روزمره رو در قالب یک داستان یا یادداشت خیلی مختصر می‌نوشتم و هدفم از ثبت کردن ماجراها این بود که بعدا از اون‌ها به عنوان سوژه استفاده کنم.
سررسید دوم مربوط بود به جزوه‌های ابتدای دوران دانشجوییم که خیلی با ذوق و شوق نوشته شده بودن و مرور مجددشون گوشه‌ای از اون شور و اشتیاق رو برام زنده کرد. جذاب‌ترین جزوه هم مربوط به کلاس موسیقی استاد پژمان خلیلی بود. این کلاس ساعت ۸ صبح یه ترم پاییزی در یک کلاس کوچیکِ بدون پنجره با تعداد دانشجوی متراکم برگزار می‌شد. پژمان سر ساعت هشت با یک اسپیکر خیلی بزرگ که داخل کارتن قرار داشت از راه می‌رسید و با شور و حرارت در مورد زیر و بم موسیقی و تاریخچه‌اش صحبت می‌کرد. سر این کلاس تمام سازها رو از پیکولو گرفته تا کنترباس شناختیم و آزمون بامزه‌ی آخر ترم هم همین بود که استاد برای هر نفر یک موسیقی سولو و یک موسیقی دوئت پخش می‌کرد و اون شخص باید تشخیص می‌داد که از چه سازهایی در نواختن اون موسیقی‌ها استفاده شده. تشخیص نوع ساز از روی جنس صدا واقعا سخت هستش و اکثر بچه‌ها نتونستن نمره‌ی خوبی از اون آزمون ساده به دست بیارن اما من در کمال ناباوری از اون کلاس نمره‌ی کامل گرفتم. منی که اصلا استعداد موسیقایی ندارم و چند ترم بعدتر از استرس شدیدی که برای ارائه نهایی سر کلاس مسعود سخاوت دوست داشتم، در نهایت از ارائه فرار کردم تا درسم حذف بشه و بالاجبار ترم آخر، مجدد درس رو اخذ کردم و پاسش کردم. اینم بگم که کلاس آقا مسعود در نوع خودش بی‌نظیر بود و جذاب‌ترین بخشش این بود که ایشون تموم مثال‌های درس رو با پیانویی که گوشه کلاس قرار داشت اجرا می‌کرد. فکرش رو بکنید یهو برای مثال شدت تعلیق موجود در موسیقی متن یه فیلم کلاسیک، درب پیانو رو باز کرد و خم شد داخلش و با کشیدن ناخن‌هاش روی سیم‌های داخل پیانو یه موسیقی دلهره آور عجیب و غریب رو اجرا کرد که مو رو به تن آدم سیخ می‌کرد. خلاصه کلام این‌که آقا مسعود در نوع خودش یه اعجوبه است.

سررسید سوم اما خیلی قدیمی‌تر بود و مربوط به مدرسه و دوران تحصیل تو مقطع راهنمایی بود. دیگه در این مورد صحبتی نمی‌کنم که یادداشتم طولانی‌تر از این نشه.

این دو سه روز یه کلی وسایل گمشده پیدا کردم که مدت‌ها بود از یافتنشون قطع امید کرده بودم و یه کلی هم وسایل به دردنخور رو راهی ضایعات کردم. تو هم اگر این متن رو می‌خونی و مدت‌هاست محل زندگیت رو شخم نزدی، آستینت رو بالا بزن و در کنار تمیزکاری خاطراتت رو مرور کن و اگر به مورد جالبی برخوردی در موردش بنویس.

مردک آدامس فروش!

مردی میانسال با ظاهری معمولی از کنار خط‌کشی عابر پیاده عبور می‌کند و در خلاف جهت حرکت ماشین‌ها به طرف پل عابر پیاده می‌رود.

مرد از جهت راست به طرف مرکز پل حرکت می‌کند، به وسط پل که می‌رسد توقف می‌‌کند و به ساعت مچی‌اش نگاه می‌کند. می‌نشیند و شروع به پهن کردن بساطش (که آدامس است) می‌کند. در حین چیدن آدامس‌ها مردی مسن خودش را به دست فروش می‌رساند و در حالی‌که به خاطر بالا رفتن از پله ها نفس نفس می‌زند، می‌پرسد: «امروز خیلی دیر کردیا»

-         چی می‌خوای؟

-         آدامس. آدامس توت فرنگی.

-         بله، چند تا؟

-         دوتاش زیادیه، یک بسته برای امروز و فردا کافیه!

دست‌فروش علی‌رغم این که در بساطش انواع آدامس‌ها را دارد، یکی از زیپ‌های کوله‌اش را باز می‌کند و یک بسته آدامس خارج می‌کند و به مرد مسن می‌دهد. پیرمرد دستۀ اسکناس‌هایش را از جیبش در می‌آورد و تعدادی اسکناس به دست فروش می‌دهد و می‌گوید:

-         فکر ما پیرمردها رو هم بکن. دفعه بعد جایی بساط کن که پله برقیش کار بکنه.

دست فروش به نشانۀ تایید سری تکان می‌دهد.

مشتری‌های بعدی دو جوان هستند که هر دو یک طرح کاملا یکسان را در نقطه‌ای مشابه، روی گردنشان تتو کرده‌اند. یکی عقب‌تر می‌ایستد و دیگری که از لحاظ سنی بزرگ‌تر به نظر می‌رسد، جلو می‌آید.

-         آدامس نعنایی.

-         چند تا؟

جوان چند لحظه مکث می‌کند و پیشانی‌اش را می‌خاراند، گویی که چیزی را فراموش کرده باشد به رفیقش نگاه می‌کند و در نهایت با اشاره رفیقش موبایلش را از جیب شلوارش بیرون می‌آورد و از داخل یکی از کانال‌های تلگرامی‌اش می‌خواند:

-         دوتاش زیادیه، یه بسته برای امروز و فردا کافیه!

سپس خنده کنان می‌گوید:

-         دو تاش کن حالا. دو نفریم، یه دونه به کجامون میرسه.

دست‌فروش از کوله‌اش دو بسته آدامس به جوان می‌دهد و تعدادی اسکناس دریافت می‌کند.

بعد از رفتن جوان‌ها یک خانم جوان با کلاسوری در دست، از راه می‌رسد.

-         آقا یه دونه از اون نعنا یخی‌ها لطفا.

مرد ظاهر دختر را برانداز می‌کند.

-         چند تا؟

-         وا، گفتم که یکی!

مرد یکی از آدامس‌های داخل بساطش را برمی‌دارد و به دختر می‌دهد.

مشتری بعدی یک پسرک 14 -15 ساله است.

-          آقا آدامس توت‌فرنگی دارید؟

دست فروش برای چند لحظه به پسرک خیره می‌شود. و سپس از بساطش به او یک بسته آدامس می‌دهد. پسرک آدامس را نمی‌گیرد.

-         نمی‌پرسی چند تا می‌خوام؟

فروشنده هم‌چنان خیره به پسرک نگاه می‌کند. پس از چند لحظه آدامس را می‌اندازد داخل بساط و می‌گوید:

-         برو بچه جون! مزاحم کاسبی ما نشو! غیر از اینا چیزی ندارم.

در همین حین یک مشتری میان‌سال و شیک‌پوش از راه می رسد و سه بسته از آدامس‌های داخل کوله را می‌خرد و می‌رود.

پسرک که با آمدن مشتری کمی عقب رفته بود، جلو می‌پرد و می‌گوید:

-         که نداری‌ها؟ پس چی بود اون؟

مرد آشفته می‌شود و نیم خیز روی زانویش بلند می‌شود:

-         تخم جن!‌ برو گمشو تا اون روی سگ منو ندیدی.

و دست می‌کند داخل جیبش و چاقوی ضامن دارش را بیرون می‌آورد و با تهدید به پسرک نشان می‌دهد. پسرک با دیدن این صحنه چند قدم عقب می رود. برای لحظاتی هر دو به چشمان یکدیگر خیره می‌مانند. سپس پسرک راهش را می‌کشد و می‌رود.

دست‌فروش رفتن پسرک را با چشمانش دنبال می‌کند.

با خروج پسرک از پل، همه چیز به حالت عادی برمی‌گردد و دست‌فروش به مشتری‌هایش می‌رسد.

دو سه مشتری دیگر می‌آیند و بسته‌های آدامس را با قیمت‌های مختلف می‌خرند و می‌روند.

دست فروش که مدام اطراف خود را می‌پاید، ناگاه چشمش به یک لباس شخصی میوفتد که بیسیم در دست، از سمت راست پل هوایی پدیدار شده و به او نزدیک می‌شود. دست فروش سریع از جایش بلند می‌شود و بی‌اعتنا به بساطش زیپ کوله را بسته و آن‌را یک طرفه به روی کولش می‌اندازد و به سمت دیگر حرکت می‌کند. هنوز بیشتر از دو سه قدم برنداشته که یک پلیس از سمت دیگر پل هوایی پدیدار می‌شود.مامور پلیس دستش را نزدیک اسلحه‌اش گرفته و آماده بیرون کشیدن آن است.

دست‌فروش مستأصل می‌شود به خیابان و سیل عبوری ماشین‌ها نگاه می‌کند. چشمش به وانتی می‌افتد که در فاصله‌ای نزدیک در حال نزدیک شدن به پل عابر پیاده است. نگاهی به پلیس‌هایی که از دو طرف به او نزدیک می‌شوند می‌کند و کوله‌اش را از روی کولش پایین می‌آورد. مأمورها سرعتشان را بیشتر می‌کنند.

دست فروش با وسواس و دقت فراوان کوله را از بالای پل رها می‌کند. مأمورها سعی می‌کنند که ببینند کوله کجا افتاده ولی بیلبورد تبلیغاتی مانع دید‌ آن‌ها می‌شود.

دست فروش که حالا خیالش راحت شده، می‌نشیند و به دیوار پل تکیه می‌زند و لبخند زنان، یکی از بسته‌های آدامس داخل بساط را باز کرده و به دهان می‌گذارد. پلیس‌ها می‌رسند و با خشم مشغول دست‌بند زدن به او می‌شوند.

دست‌فروش در حالی‌که که با صورت روی زمین دراز کشیده و پوستش در حال لمس کفه فلزی و سرد پل‌هوایی است، نگاهش با نگاه پسرک گره می‌خورد که از کنار یک باجۀ تلفن‌عمومی به او خیره شده است.


پ.ن: این نوشته، چند سال پیش در قالب یک فیلم‌نامه کوتاه نوشته شده بود که پیرو پست قبل، با یک ویرایش مجدد، با فرمت داستانی بازنویسی شد.

داستان‌هایی که در گذشته جا مانده‌اند

من خیلی قبل‌ترها یه سری داستان‌هایی می‌نوشتم که بعضا دنباله دار و سریالی بودن. این داستان‌ها فقط برای دل خودم بود و تصوری از خودم و رویاهام در دنیاهای موازی بودن. این که میگم خیلی قبل‌تر اشاره به بیش از یک دهه قبل داره. دیروز که خونه مادرم سر سفره ناهار جمع شده بودیم، خواهر کوچیکم اعتراف کرد که اون دوران، یواشکی داستان‌هام رو می‌خونده و از احساساتش در مورد اون داستان‌ها گفت و این که چقدر بهشون علاقه‌مند بوده. چیزی که می‌گفت کاملا درست بود چون من به هیچکس اجازه خوندن اون داستان‌ها رو نمی‌دادم و حتی یک‌بار که یکی از دوستانم به صورت کاملا اتفاقی یک داستان کوتاه از اون مجموعه رو دیده بود به زور ازم اجازه گرفت و داستان رو در یک نشریه کوچیک محلی که شاید سر جمع کمتر از ۱۰۰ نفر مخاطب داشت چاپ کرد و تا مدت‌ها هر بار که یکی از اون مخاطب‌ها من رو می‌دید، کلی در مورد اون داستان و احساسات مثبت یا منفی که براش ایجاد کرده بود باهام حرف می‌زد.
حسی که از اعتراف خواهرم گرفتم واقعا برام دوست‌داشتنی و ارزشمند بود و کلی ذهنم رو درگیر کرد. شاید اگر مسیر نوشتم رو به سمت فیلم‌نامه سوق نمی‌دادم هنوز هم در حال نوشتن اون داستان‌ها بودم. فیلم‌نامه نویسی مقتضیاتی داره که کلا بهت اجازه نمیده، فضای فکری و نوشتاریت در سمت و سوی داستان‌نویسی و رمان‌نویسی باشه. راستش خودم هم دلم برای نوشتن در اون فضای منحصر به فرد تنگ شده. اما نمی‌دونم دوباره می‌شه بهش فکر کرد و یا حتی برای تجربه دوباره‌اش تلاش کرد یا نه...

پاره کنیم یا میشه بازش کرد؟

امشب یکی از گره‌های فکری من بعد از حدود ۱۴ سال باز شد. این گره شاید آزاردهنده‌ترین چیزی بود که من در طی این سال‌ها با خودم حمل می‌کردم و سنگینی‌اش سال‌ها کمرم رو خم کرده بود و شاید برای مدت خیلی طولانی کامم رو تلخ نگه‌داشته بود. این پیشرفت بزرگ رو مدیون تراپیستی هستم که نزدیک به دو ساله دارم ازش کمک می‌گیرم. احساس سبکی که بعد از جلسه امشب داشتم وصف ناپذیر بود.

شما هم اگر درگیر مشکلات درونی هستید یه لطف بزرگ در حق خودتون بکنید و بگردید یه تراپیست خوب پیدا کنید و روحتون رو به دستش بسپارید و خودتون رو برای همیشه از دست خودتون نجات بدید.